Voorbereidingen trektocht Bosnië 2023

19 dagen off grid door de wildernis van Bosnië

De volgende dag lopen we de Orion Trail in Slovenië, waarover een boek is geschreven door Karl Grzan, the Sign of Orion. Op deze manier verkennen en ervaren we de omgeving verder om er een goede indruk van te krijgen. Het is een prachtige, gevarieerde wandeling van ruim 10 kilometer door de heuvels. We pauzeren met uitzicht op de vallei, naast een vijver en op plekken waar in vroeger tijden rituelen zijn uitgevoerd. Deze omgeving heeft wortels in de Keltische cultuur, vroege natuurreligies (paganisme) en hekserij. Maar ook zijn er raakvlakken met oud-Egyptische, romeinse, Griekse en Chinese spirituele stromingen en religies. Vandaag kom ik volledig tot rust, ik voel me geaard en thuis. Het voelt bekend, vertrouwd terwijl ik er voor het eerst ben. Mediterend in mijn vallei voel ik me ultiem gelukkig en tevreden. We badderen in de rivier, waar de kinderen spelen met de stenen en overhangende bomen. Het voelt bijna zwaar om na 2 nachten ons land gedag te zeggen en koers te zetten richting Kroatië.

Waterpret in Kroatië

Opnieuw doen we langer over de rit dan we hopen en komen pas halverwege de middag aan op een camping aan een rivier met enkel een buitendouche zonder hokje. Balen, want ik verlang inmiddels wel weer naar een warme douche, in plaats van een koude douche in badkleding. Ik moet wennen om hier te zijn: na de rust en weidsheid van de vallei waar we de natuur voor onszelf hadden, banjeren er nu voortdurend mensen dwars door onze spullen, struikelen over onze scheerlijnen of stappen simpelweg over onze matjes heen, in plaats van een paar meter om te lopen. Ik verbaas me hierover en merk dat ik me er meer aan erger dan ik zou willen. Toch vermaken we ons prima, zwemmend in de rivier, waar het water een lekkere temperatuur heeft, en tussen de natuurlijke watervalletjes en stroomversnellingen die een grote natuurspeeltuin vormen voor de kinderen.

Voorbereidingen voor de trektocht

Over een paar dagen starten we onze hike door Bosnië, en we gebruiken deze dagen om ons daar zo goed mogelijk op voor te bereiden en de route te plannen. We maken een route, doen inkopen, zoeken campings en kampeermogelijkheden uit, houden rekening met zon- en feestdagen voor het plannen van boodschappen onderweg, calculeren rustdagen in en verdelen de afstanden over de trail. Al met al is het nog een behoorlijke puzzel, vooral om voldoende plekken te vinden waar we kunnen bevoorraden. Er zijn maar weinig dorpen onderweg, en lang niet elk dorp heeft een supermarkt. Ook het vinden van voldoende water onderweg is essentieel. Het voelt spannend: 19 dagen off grid, met enkel onze rugtassen en elkaar. Geen auto, stroom, stromend water… Wat we kunnen, plannen we. Maar er is ook veel onzeker of onduidelijk: voor die zaken moeten we ons overgeven aan het onbekende en leven vanuit vertrouwen. Tenslotte is ons leven nu eenmaal niet volledig te controleren.

180.000 onopgeruimde mijnen in Bosnië

Zo hebben we ook geen idee of wat we hebben gepland een mooie route is, hoe de natuur is in de omgeving en hoe de cultuur is in Bosnië. We weten dat er naar schatting nog zo’n 180.000 mijnen onopgeruimd over het land verspreid liggen, ook in de omgeving waar onze route doorheen loopt. Belangrijk dus om niet van de paden af te wijken. Wildkamperen mag officieel niet, maar wordt wel gedoogd. Er wordt vrijwel nooit moeilijk over gedaan, vooral als je het van tevoren even vraagt. Bosniërs staan bekend om hun gastvrijheid.

Wandelen en picknicken in Slunj, aan de Korana in Kroatië

Voor we aan onze meerdaagse trektocht beginnen, hebben we nog een dag in Kroatië, waar we Slunj of Rastoke bezoeken en een korte wandeling maken. Het is een toeristisch dorpje, dat bekend staat om de vele watermolens die in de vele uitlopers en watervalletjes van de rivier Korana hangen. De houten huisjes en het waterrijke, groene gebied is sprookjesachtig en een magneet voor busladingen vol toeristen. Wat verderop aan de Korana picknicken we aan de waterkant, en poedelen met blote voeten in het water, waar we genieten van een gratis behandeling van schoonmaakvisjes, die gelukzalig aan onze voeten en tenen knabbelen. Minder romantisch is de ontdekking van een bloedzuiger bij Fosse op zijn rug na het zwemmen. Deze agressieve vriend heeft zich koppig vastgebeten en lijkt niet voornemens los te laten. Ik herinner me een boek waarin de hoofdpersoon ook last had van bloedzuigers, en deze met zout te lijf ging. Dit heb ik gelukkig ook bij me, en inderdaad laat deze ongewenste parasiet vrij vlug los als ik hem met bouillonpoeder bewerk.

Welkom in Bosnië, waar de EU stopt en de wildernis begint

De volgende dag rijden we naar Bosnië, waar we wederom getrakteerd worden op veel file en wachttijd bij de grens. Ook lopen we vertraging op zodra we Bosnië in zijn, omdat het asfalt in dit land simpelweg stopt, en we stapvoets door dikke modder en grindpaden rijden. Als we eindelijk in Bihac komen, moeten we op zoek naar een ATM, komen we tot de ontdekking dat we de valuta niet kennen, en dat we het niet op internet kunnen opzoeken omdat Bosnië niet tot de EU behoort en dus geen standaard internet heeft. Voor veel geld koop ik noodgedwongen een internetbundel om de komende weken door te komen en bereikbaar te blijven. Welkom in Bosnië. We gaan op zoek naar de grootste supermarkt om inkopen te doen voor de tocht: droge pastamaaltijden, wraps, droge worst, blikjes tonijn, chocola, noten, aardappelpuree…

Grammenjacht tijdens tassen inpakken

Nadat we bij de bouwmarkt nog extra gaskannetjes hebben gescoord, begint op de camping het Grote Inpakken voor de tocht die morgen begint. Daar ontdekken we dat we kilo’s eten hebben, en kijken elkaar verschikt aan: hoe gaan we dit ooit allemaal dragen? We minimaliseren onze kleding, en schrappen het een na het ander. Zo halen we de opblaaskussentjes, donsjassen, een extra lamp, bestek en een spel uit onze tassen om ruimte en gewicht te besparen. Ondanks de grammenjacht, schat ik dat onze tassen inclusief water neerkomen op zo’n 18 tot 20 kilo. Ook de kinderen sjouwen aardig wat mee.

Een land dat mijn nieuwsgierigheid wekt…

We genieten van de relaxte sfeer op de camping, die hooggelegen is en een uitzicht over de lagergelegen rivier heeft. Heel even wordt de lucht donker en valt er een klap onweer, om daarna weer op te klaren. In de verte zie ik minaretten tussen de bomen uitsteken, en om de zoveel uur hoor ik de zangerige oproep tot gebed, een prettig en bijna mystiek geluid in alle stilte. In de korte tijd dat we er nu zijn, zijn we al diverse begraafplaatsen gepasseerd, met zuilvormige zerken. Het maakt me nieuwsgierig naar de cultuur, de geschiedenis, naar hoe de bevolking terugkijkt op de oorlog en zich nu verhoudt tot elkaar. Voor mij is de voormalige oorlog in dit gebied gehuld in geheimen en onduidelijkheden, en heb ik sterk het gevoel dat de geschiedenis zoals die aan ons wordt geleerd, sterk gekleurd is, doordat Nederland zelf een behoorlijk aandeel in de verdrietige gebeurtenissen heeft gehad. Ik hoor het graag van de bewoners zelf, om dichter bij de ervaring te komen.